[website maken] [website bouwen] [St. Antoniusgilde - Welkom]
[St. Antoniusgilde - Agenda]
[St. Antoniusgilde - Historie]
[St. Antoniusgilde - Historie]
[St. Antoniusgilde - Historie]
[St. Antoniusgilde - Historie]
[St. Antoniusgilde - VKS]
[St. Antoniusgilde - VKS]
[St. Antoniusgilde - VKS]
[St. Antoniusgilde - Foto]
[St. Antoniusgilde - Foto]
[St. Antoniusgilde - Foto]
[St. Antoniusgilde - Links]
[St. Antoniusgilde - Contact]
[Naar de website van het Wells archief]
[]
[Archief Well]
[St. Antoniusgilde - Historie]

Archief Well heeft diverse foto's en krantenknipsels van het Wellse gilde op haar site staan. Klik op onderstaand logo om die pagina te bezoeken.

Geschiedenis van het Wellse St. Antoniusgilde
(1945 - heden)


In 1946 nam men de draad weer op en hervatte men het vogelschieten. Voor de oorlog droeg men een blauwe platte pet, een witte broek, een jas van een gewoon pak met een, over de schouder schuin afhangende rode sjerp en voor de koning en commandant een witte singel. Tamboer, tamboer-maître en de vaandrigs droegen ook een singel. Het uniform van 1946 bestond uit een blauwe platte pet, een witte broek en een witte jas met blauwe epauletten en een blauwe singel. Het bezoeken van wedstrijden en schietconcoursen werd weer opgepakt.


In 1951 was het 25 jaar geleden dat het grote schuttersfeest i.v.m. het 500 jarig bestaan was gehouden. Men vond het dus tijd om weer eens een groot feest op te zetten. Dit feest mag ook geslaagd genoemd worden. De feestmis werd opgedragen in de tiendschuur van het kasteel, omdat de kerk in de oorlog volledig verwoest was en er nog geen nieuwe kerk gebouwd was. Het was slechts een noodkerk maar er hing een aparte sfeer in dit antieke gebouw uit 1609. De dakconstructie is zo prachtig dat ze de tiendschuur tot een eerbiedwaardige, gewijde ruimte maakt. Het kasteel ging een grotere rol spelen in het St. Antoniusgilde, doordat de schietbomen die in de buurt van de molen hadden gestaan, verplaatst werden naar de gaarde van het kasteel. Vroeger werd de vogel geschoten bij de molen waarbij deze was geplaatst op de rechtopstaande wiek van de molen zelf. Het schutterslokaal of gildehuis was tot 1962 steeds in het dorp gevestigd.

In 1962 werd overgebracht naar het molenhuis van Thom Vink. De overgang van Schutterij naar Gilde, zoals dat oorspronkelijk bedoeld was, kreeg haar aanvang.


Besloten werd aan te sluiten bij de "Kring van het land van Cuijk" van de Noord-Brabantse federatie van schuttersgilden.

De reden om zich niet aan te sluiten bij de Limburgse bond moet gezocht worden in het verschil van wapen. De Limburgers gebruiken de zware buks en schieten op houten blokjes die in een houten raamwerk (hark) boven op de schietboom komt te staan. In Well en de meer noordelijk gelegen Limburgse plaatsen werd op de wip geschoten met lichtere geweren, met een kogel van 6 mm.

De wip is een klein metalen plaatje dat, hoog in de schietboom, boven op een ijzeren buis ligt. De wip zit niet vast aan die buis, maar zit stevig vast aan een riem die door die buis loopt. Hieraan zit een lang touw dat aan de grond aan de schietpaal vastzit. Wordt de wip er af geschoten, dan kan ze met het touw weer op de ijzeren buis getrokken worden. Wanneer uit de vrije hand geschoten wordt is de wip groter en breder dan de buis. Dit noemt men schieten op de pan.


De nieuwe gildegeest vereiste ook een andere aankleding van het St. Antoniusgilde. Het tot dan gebruikte uniform had nogal wat bezwaren. De stof was niet erg degelijk en moest vanwege de besmettelijkheid erg vaak gewassen worden. Overigens deed het witte geval meer denken aan een bakker of slager dan aan een gildebroeder. De bevolking van Well droeg bij voor een nieuwe kostumering.


In 1963, bij gelegenheid van het zilveren priesterfeest van Pastoor Driessen, kreeg het Gilde zijn prachtige kostuums en ging een periode van ongekende bloei tegemoet. Als kleuren van de kostuums werden die van het Wellse wapen gekozen voor de hoed, broek en jas, wit voor de struisverenpluim, kraag, manchetten, singel en kousen. In 1964 werd op 2e Pinksterdag het nieuwe vaandel, vervaardig door de zusters van Aarle-Rixtel, ingeze­gend. Tevens kreeg het Gilde toen 2 nieuwe vendels. Sindsdien heeft Well zijn vendeliers die immers bij het Gilde horen.














































Pastoor Th. Driessen verblijdde op de vooravond van het St. Antoniusfeest in 1965 de gildebroeders met een nieuwe vogel met ketting en kleinood. Dit zilveren kunstwerk werd vervaardigd door Ludwig Freudenhammer, goudsmid te Kevelaer en vriend van Pastoor Driessen. Het massief zilveren vogeltje werd gemaakt naar het model van de vogel van het Gilde van Straelen. Op de borst van het vogeltje is het wapen van Well, een zilveren pijl in een blauw veld, aangebracht.

De koningsplaten, die vrijwel ieder jaar door de nieuwe koningen vanaf 1946 geschonken waren, kregen een waardige plaats aan de uit de hand vervaardigde ketting waaraan het vogeltje hangt.


Het St. Antoniusfeest van 1965 zal het Gilde nog lang bijblijven. Naar oude gewoonte ging men met vliegend vaandel en slaande trom in optocht naar de kerk. Het beeld van St. Antonius stond feestelijk opgesteld op het priesterkoor. In een korte preek schilderde Pastoor Driessen het doel van het Gilde, de bescherming van alles wat goed is in de parochie. Daarna werden de nieuwe gildebroeders opgenomen in het St. Antoniusgilde. Na deze toch wel indrukwekkende H. Mis werden de gildebroeders door gastheer-eigenaar Thom Vink getrakteerd op een stevig avondmaal. Het hoogtepunt van de avond was de overhandiging van het nieuwe vogeltje met ketting en kleinood. Groot was de bewondering voor het vogeltje en alle andere onderdelen die door de kunstenaar uit de hand gemaakt zijn. Daarbij werd hij geholpen door zijn 85-jarige vader die de meer dan 900 veertjes van het vogeltje graveerde.


De avond werd verder gevuld met het verschieten van de wisselbeker. Hiermee was men in 1963 begonnen. Deze beker zou steeds van patroonsfeest tot patroonsfeest in handen zijn van de beste schutter. Zou iemand 3 jaar achter elkaar de eerste zijn, dan zou de beker eigendom worden. Dit gebeurde in 1968 toen G. van Vegchel voor de 3e maal nummer 1 was. Ere-voorzitter Hen Roosen schonk een nieuwe wisselbeker waarom nog steeds op "St. Tunnis" geschoten wordt. Om tegemoet te komen aan de schutters wordt sinds 1969 geschoten voor de titel schutterskoning op de wip. De winnaar mag een jaar lang het St. Antoniuskruis dragen. Dit is een met edelstenen versierd kruis aan een ketting van schakels. De naam van de winnaar met jaartal wordt op een van de schakels gegraveerd. De eerste winnaar was K. Roosen. Dit sieraad werd eveneens door Freudenhammer vervaardigd.  Het spreekt vanzelf dat de eigenlijke Gildekoning zijn koningschap behaald door het afschieten van de vogel. Hij is de drager van de vogel en het koningszilver.


Het algemeen gebruik om een Gildekoningin te hebben werd in 1967 te Well ingevoerd. De toenmalige koning J. van Soest verscheen in dat jaar voor het eerst als koning met zijn echtgenote als stralende koningen aan zijn zijde. De inhuldiging van het koningspaar wordt sindsdien eind juni met een extra feest gevierd. De koningin draagt een zilveren diadeem, vervaardigd door de firma Andriessen te Helmond. Zij zorgt zelf voor een witte jurk waarop een fluwelen blauwe mantel afgezet met wit bont gedragen wordt. Ook deze mantel is gebaseerd op de Wellse kleuren.


In datzelfde jaar organiseerde het Wellse Gilde de Vrije Gildedag van de kring Land van Cuijk. Net als in 1926 met Gilden uit alle windstreken. Vooral met blijdschap werden begroet de Schützenbrüder uit de aan Well grenzende plaatsen Hees-Baal waarmee het Gilde een speciale band heeft.

De optocht was voor de Wellenaren een openbaring. De hulde op de gaarde aan het Allerheiligst Sacrament en het optrekken van alle Gilden maakte een nooit meer te vergeten indruk. Hier kon men zien hoe de oude Gilden tot een sprankelend nieuw leven waren opgebloeid. Het feest was georganiseerd onder leiding van W. Koppers, oud-directeur van de landbouwschool te Well en die daarna beschermheer van het St. Antoniusgilde werd.

In 1969 kreeg het Wellse Gilde zijn vernieuwd en uitgebreid tamboerkorps, waardoor het aloude Gilde een ruime uitbreiding kreeg met jeugdige leden.

Op het Noord-Brabantse Landjuweel in 1971 te Tilburg behaalde Well als mooiste Gilde de eerste prijs temidden van 82 andere Gilden. Well was echter nog niet tevreden over zichzelf zolang het tamboerkorps geen blazers kende. Bij de begroeting van St. Nicolaas aan de Maas verscheen het Gilde met 6 klaroenblazers die vreugdevol hun eerste mars over Well uitbliezen.

Bij gelegenheid van de laatste taptoe van Delft was Well aanwezig met koningin en het was het op een na grootste Gilde daar aanwezig. Een andere gloriedag voor het Gilde was de huldiging van H.M. Koningin Juliana te Soestdijk. De inwoners van Well hadden op de televisie kunnen zien hoe hun gildebroeders daar optraden.

Het 540-jarig bestaansfeest werd in 1975 gevierd met een Vrije Gildedag op 29 juni. Ook deze festiviteiten waaraan 36 verenigingen hun medewerking verleenden vonden plaats in en rondom Kasteel Well.

De Gildepriester, Pastoor Driessen, overleed plotseling op 16 januari 1976. De uitvaartdienst op 21 januari werd geheel door het Wellse Gilde opgeluisterd en verzorgd. Uit de hele regio waren vele Gildebroeders in uniform, kostuum, naar Well gekomen om Pastoor Driessen, tevens Kringgildepriester, hun laatste eer te bewijzen. Volgens de wil van de Gildepriester werd hij door de Gildebroeders van het St. Antoniusgilde, met slaande trom en met muziek van de klaroenblazers, naar zijn laatste rustplaats op het Wellse kerkhof gedragen. Het was zijn uitdrukkelijke wens om niet met treurmuziek begraven te worden.


Het St. Antoniusgilde heeft na Pastoor Driessen Pastoor Wijsman als Gildepriester mogen opnemen. Door op de jaarvergadering de pastoor, gezeten in een stoel, drie maal op te tillen, wordt hij Gildepriester. De opvolger van Pastoor Wijsman, die in 1989 als rector naar Veulen ging, is Pastoor Maesen. Ook hij werd op de jaarvergadering op 5 januari 1990 gezeten op een stoel in de broederschap opgenomen en werd toen onze huidige Gildepriester.


In '78 werd een actie in de Wellse dorpsgemeenschap op touw gezet om het Gilde aan nieuwe kostuums te helpen. Door een huis-aan-huis actie en met de organisatie van de inmiddels traditionele gildefeesten eind juni, begin juli telkenmale te Well, kon het Gilde zich in het nieuw steken.


Beschermheer W. Koppers schonk in januari 1979 een wisselbeker voor de jeugdschutters. Ook deze beker werd jaarlijks met "St. Tunnis" verschoten. Eerste winnaar van deze beker werd H. Kessels. In 1992 wist E. Huibers deze beker voor de 3e achtereenvolgende keer te bemachtigen. G. Valckx, die in 1988 na meer dan 25 jaar voorzitterschap tot ere-voorzitter was benoemd, schonk een nieuwe wisselbeker voor de jeugd. Deze beker werd de eerste maal door R. Peeters in 1993 gewonnen en zal, gelet op de levensduur van de eerder genoemde wisselbekers, nog menigmaal verschoten moeten worden.

Het eerste in 1979 door de kring "Land van Cuijk" uitgereikte vendeldiploma is in handen van vendelier H. Huibers van het St. Antoniusgilde.


In mei 1980 werd door de Gildebroeders deelgenomen aan het Europees Gildetreffen te Salzburg, Oostenrijk. Met een touringcar maakte het Gilde in gezelschap van de Gildezusters deze reis en knoopte er meteen een 6-daagse uitstapje aan vast met tochten over de hoogste alpenreuzen. De reislust binnen het Gilde was nu ontwaakt. Na een reis naar het Schwartzwald enkele jaren later, enkele weekeinden in de omgeving van Trier, werd in 1994 een reis gemaakt naar het Europees Koningschieten in Medebach. Aan een optocht van 252 Gilden, Brüderschaften, Schutterijen etc. etc. werd deelgenomen. Ons Gilde werd enorm aangesproken door de hartelijke sfeer tussen de Gildebroeders uit de verschillende landen.

Een hartelijk weerzien met Poolse Gildebroeders na Genk 1992 maakte een spontaan idee los. Wanneer in 1998 in Krakau het Europees Konigschieten doorgaat zullen de Wellse Gildebroeders door maandelijks een klein bedrag in het reisfonds te storten, ook deze reis kunnen ondernemen.


Tijdens het Pausbezoek in Nederland in 1985 werd op Maastricht Airport een plechtige Eucharistie viering bijgewoond. Het was een massaal gebeuren. Toch blijft zo'n gebeurtenis je heel lang bij. Kort na het bezoek aan de Paus was de Vrije Gildedag te Well aan de beurt. Het 550-jarig bestaan voor ons Gilde was een feest met vele hoogtepunten. Het Gilde ontving de Koninklijke Erepenning van H.K.H. Koningin Beatrix. De jubilarissen J. van Soest en G. Koppes kregen een vergulde speld voor hun 60-jarig lidmaatschap. Voor zijn 40-jarig lidmaatschap kreeg A. de Riet een zilveren schild. Het had de hele week enorm geregend. Met pallets en extra zand werd geprobeerd de gaarde van het kasteel zo bereikbaar mogelijk te maken. Op zondag 30 juni 1985 zorgde een stralende zon voor een prachtige dag in een geweldige ambiance op de gaarde van het kasteel. Ongeveer 40 verenigingen namen deel aan deze Vrije Gildedag.


Mede ter financiële ondersteuning van de renovatie van de St. Vituskerk kocht het Gilde in 1986 een perceel bos. Zodat ook ons Gilde, net als in haar prille beginjaren, weer over goederen beschikt.


In 1989 werden door een aantal Gildebroeders 4 hellebaarden gemaakt. Ten behoeve van het algemeen klassement op de Gildedagen vormen deze attributen een welkome aanvulling.


Het jaar 1990 zou een zeer bewogen gildejaar worden. Tijdens de jaarvergadering in 1990 werd besloten tot adoptie van het verzetsmonument op de Hamert. Elk jaar tijdens de nationale dodenherdenking op 4 mei is het St. Antoniusgilde daar aanwezig. In 1993 werd het Gilde door het Provinciebe­stuur uitgenodigd voor het bijwonen van de nationale herdenking van de april-mei stakingen 1943. In de Statenzaal werden de stakers geëerd, ook zij die gefusilleerd zijn op de Hamert. Een indrukwekkende bijeenkomst, mede door de lezing van journalist J. van Lieshout. Een boekje "Oranje boven in Limburg" werd aan alle Gildebroeders uitgereikt.


Met "St. Tunnis" in 1990 had onze beschermheer een verrassing. Hij had een zilveren schild laten maken voor W. Koppes, al meer dan 25 jaar secretaris. Met dit schild werd hij benoemd tot 'deken-schrijver'. Als bijzonderheid mag vermeld worden dat het de uitdrukkelijke wens van de beschermheer was dat W. Koppes, zolang hij bij het Gilde is, dit schild zal dragen. Pas daarna komt het schild ter beschikking van het St. Antoniusgilde. In 1993 trad W. Koppes terug als secretaris/bestuurslid, maar werd op de feestavond van dat jaar benoemd tot ere-deken-schrijver. Onder het schild, geschonken door de beschermheer, is een klein schildje bevestigd met daarin deze benaming gegraveerd.

Op 82 jarige leeftijd, na bijna 30 jaar 1e gildemeester te zijn geweest, overleed Thom Vink op 25 mei 1990. Met Gilde-eer heeft het Gilde hem begraven. Zijn zoon Jos die al 2e gildemeester was, is nu 1e gildemeester. Onze beschermheer W.A.H. Koppers overlijdt 6 november 1990. Ook bij zijn uitvaart was het Gilde aanwezig. Ons oudste lid, F. Koppes ging op 87-jarige leeftijd op 20 juli 1991 van ons heen. In stromende regen hebben wij hem de eer bewezen die een Gildebroeder toekomt.


Ook 1995 is een lustrum voor het St. Antoniusgilde. 560-jaar bestaansfeest en wederom een Vrije Gildedag. Zondag 2 juli kwamen 48 Gilden naar Well. Evenals vorige keren uit Brabant, Limburg, Gelderland en Duits­land.


  

Archief Well